وقتی شما در شرکتی مشغول به کار هستید، داشتن بیمه تامین اجتماعی امری ضروری برای شما خواهد بود. سازمان تامین اجتماعی با این بیمه، از کارمندان کارخانجات، اداره‌جات و سایر افراد حمایت می‌کند. این سازمان تضمین می‌دهد که خدمات این بیمه را در طول پرداخت حق بیمه به همراه مستمری بعد از بازنشستگی دریافت خواهید کرد.همچنین از خدمات درمانی این بیمه نیز می‌توانید استفاده کنید. این بیمه از انواع بیمه های درمان است که بیشتر افراد را تحت پوشش خود قرار داده است.
در حقیقت، هر شخص شاغل توانایی این را دارد که خود را بیمه کرده و از خدمات آن استفاده کند. سازمان بیمه‌گر تامین اجتماعی وظیفه دارد، خدمات را به افراد تحت پوشش خود ارائه دهد. این پوششها می‌تواند در قالب بیمه اجباری برای کارفرما یا بیمه خویش فرما باشد .
اگر بخواهیم در حالت کلی بیمه تامین اجتماعی را توضیح دهیم، باید بگوییم: بیمه تامین اجتماعی، حقوق بیمه‌گزار را تضمین کرده و براساس قانون با ارایه مستمری پس از بازنشستگی و خدمات درمانی به حمایت از حقوق بیمه‌شده می‌پردازد.
بیمه سازمان تامین اجتماعی انواع مختلفی دارد:
- بیمه خویش فرما
- اختیاری
- بیمه کارفرمایان
- اجباری
- بیمه بیکاری
- بیمه دانشجویی
- بیمه زنان خانه دار
- بیمه پدیدآورندگان، نویسندگان کتاب و هنرمندان
- نویسندگان و هنرمندان مشمول یارانه
- مددجویان کمیته امداد امام خمینی
- بیمه حرف و مشاغل آزاد
- مددجویان مشمول یارانه
- کارآفرینان بنیاد شهید
- زنان سرپرست خانوار مشمول یارانه
- مربی مهدکودک خود مالک مشمول یارانه
- بیمه شاغلین کسب وکار خانگی
- بیمه نخبگان و استعدادهای برتر
- بیمه کارگران باربر
- بیمه خادمین ثابت مساجد
- بیمه خادمین ثابت مساجد فاقد کمک دولت
- بیمه صیادان و مشمولان مشمول یارانه
- بیمه ایرانیان خارج از کشور
- بیمه کارگران باربر فاقد دولت
- بیمه های اجتماعی قالیبافان، بافندگان فرش و شاغلان صنایع دستی شناسه دار
- بیمه طلاب و روحانیون
- بیمه رزمندگان و بسیجیان فعال
- بیمه مداحان و شاعران اهل بیت
- بیمه پزشکان و پیراپزشکان
- بیمه هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی
- بیمه اعضا سازمان نظام دامپزشکی
- بیمه اعضا جامع راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی
- بیمه اعضا انجمن حمایت از مدیران مزرعه
- بیمه وکلا و کارشناسان قوه قضاییه
- بیمه راکبین و نمایندگان پیک موتوری
- بیمه فعالان حوزه رسانه و مطبوعات
- بیمه شاغلین کسب وکارهای مجازی
بیمه خویش فرما چیست؟
این بیمه‌نامه، بیمه‌ای ست که در آن شخص، خودش را بیمه می‌کند. این بیمه برای آن‌هایی که به صورت دورکاری و مستقل فعالیت می‌کنند و تحت پوشش جایی نیستند، بهترین مورد برای خرید است. البته که شخص باید بداند که با داشتن این بیمه، پوشش‌های بیمه بیکاری به وی تعلق نخواهد گرفت.
انواع بیمه خویش فرما شامل موار زیر هستند:
- خویش‌فرمای اختیاری تامین اجتماعی
- بیمه کارفرمایان
بیمه اختیاری خویش‌فرما چیست؟
خطاب به شماهایی که تحت پوشش بیمه نیستید! همین حالا می‌توانید در سازمان تامین اجتماعی ثبت نام کرده و با پرداخت حق بیمه مشخص خودتان را بیمه کنید. به همین راحتی!فقط یک نکته را مدنظر داشته باشید که باید حق بیمه را در تاریخ مشخصی پرداخت کرده تا قرارداد شما با سازمان تامین اجتماعی باطل نشود.
زمانی می‌توانید از بیمه اختیاری استفاده کنید که حداقل ۳۰ روز حق بیمه را پرداخت کرده باشید و رده سنی شما تا ۵۵ سال باشد. حال اگر سن شما از این میزان بیشتر باشد باید حق بیمه مازاد سن خود را پرداخت نمایید.اما بیمه تامین اجتماعی برای افرادی که شغل آزاد دارند نیز تمهیداتی اندیشیده است تا افراد بیشتری از این بیمه بهره‌مند شوند.
بیمه کارفرمایان
کارفرمایان نیز می‌توانند مثل کارمندان از طریق بیمه کارفرما حقوق بازنشستگی داشته‌باشند. سازمان تامین اجتماعی قوانینی را برای استفاده کارفرمایان از بیمه تامین اجتماعی در نظر گرفته‌است که به شرح زیر می‌باشد:
بازنشستگی با ۱۲ درصد: در این حالت خدمات مرتبط با بازنشستگی ارایه می‌شود.
بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی با ۱۴ درصد: در این حالت خدمات بازنشستگی نه تنها در زمان زنده بودن وی بلکه بعد از فوت او نیز به بازماندگانش پرداخت می‌شود.
بازنشستگی، فوت و از کار افتادگی با ۱۸ درصد: در این حالت پرداخت بازنشستگی شخص بیمه‌گذار به بازمانده‌های او پس از فوتش و همچنین خدمات مربوط به از کار افتادگی کلی ارائه داده‌می‌شود.
به خاطر داشته باشید که این حالت شامل حال افرادی که دچار از کارافتادگی جزئی و نقص عضو شده باشند، نخواهد شد. اگر قصد دارید از بیمه اختیاری استفاده کنید، باید حق بیمه‌های اشاره شده را پرداخت کنید که ۲۶ درصد حقوق توافق شده است.
تعریف کارگر و کارفرما از نظر قانون کار
طبق قانون کار، کارگر به کسی گفته می‌شود که در مقابل کاری که انجام می‌دهد، مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا را از کارفرما دریافت می‌کند.
کارفرما نیز شخصی حقیقی یا حقوقی‌ست که حقوق و مزایای کارگر را در ازای کاری که انجام می‌دهد، طبق قانون وزارت کار پرداخت می‌کند.مدیران در واقع همان کارفرمایان به حساب می‌آیند که مسٔولند کلیه تعهدات را در قبال کارگران خود رعایت کنند.
هر کارفرما باید کد کارگاهی بیمه تامین اجتماعی را داشته باشد. این کد منحصر به فرد است و برای پیگیری تمام امور مربوط به تامین اجتماعی نیازی ضروری محسوب می‌شود.
مزایای بیمه تامین اجتماعی
بیمه تامین اجتماعی دارای مزایایی برای افراد بهره‌مند از این بیمه است:
- حقوق بازنشستگی
- استفاده از این بیمه برای زمان از کار افتادگی
- استفاده از این بیمه برای هزینه‌های درمانی
- بهره از این بیمه برای هزینه‌های کفن و دفن
بیمه عمر تامین اجتماعی
یکی از مزایایی که بیمه تامین اجتماعی که برای بازنشستگان خود فراهم کرده است، بیمه عمر تامین اجتماعی است. این بیمه‌نامه برای افزایش مستمری بازنشستگانِ این سازمان است تا بتوانند در دوران بازنشستگی دو مستمری دریافت کنند.
انواع تعهدات بیمه تامین اجتماعی:
خدمات و تعهدات کوتاه مدت بیمه تامین اجتماعی
این بیمه‌نامه حمایت‌های زیر را به بیمه‌شدگان ارائه می‌دهد:
- حمایت‌های درمانی در موارد بیماری، بارداری، حوادث و…،
- غرامت دستمزد ایام بیماری
- غرامت دستمزد ایام بارداری (البته به تازگی پوشش نازایی هم اضافه شده که اطلاعات دقیقی هنوز نداریم. همچنین می توان از بیمه تکمیلی برای نازایی و کاهش هزینه‌های آن استفاده کرد.)
- هزینه سفر و اقامت بیمار و همراه
- پروتز و اورتز (تأمین هزینه وسایل کمک پزشکی
- غرامت نقص عضو مقطوع
- کمک هزینه ازدواج
- هزینه کفن و دفن
- مقرری بیمه بیکاری
پوشش بیماری‌های خاص
تامین اجتماعی در نظر دارد تا بعضی بیماری‌های خاص از جمله اوتیسم را تحت پوشش خود قرار دهد. بر اساس مصوبه جدید شورای عالی نیاز است تا از بیماران این دسته حمایت شود. از این رو تامین اجتماعی تا ایجاد برنامه‌ای باعث توسعه خدمات و افزایش پوشش بیمه‌ای شود.
همچنین بعضی پوششها مانند پوشش شیمی درمانی را از مراکز طرف قرارداد یا درمانی خود اجتماعی هم استفاده کرد.
خدمات و تعهدات بلند مدت بیمه تامین اجتماعی
- مستمری بازنشستگی
- از کارافتادگی کلی
- مستمری از کارافتادگی جزیی
- مستمری بازماندگان
- مزایای نقدی، غیرنقدی و عیدی مستمری بگیران (کمک عائله مندی، کمک هزینه اولاد ، عیدی)
بیمه اجباری
اگر شما در شرکتی یا کارخانه‌ای مشغول به کار هستید و در آنجا حقوق دریافت می‌کنید. باید بدانید که بیمه اجباری تامین اجتماعی متعلق به شماست. کارفرما می‌بایست شما را بیمه تامین اجتماعی کند. میزان حق بیمه این نوع از بیمه ۳۰ درصد بوده که ۲۳ درصد از آن را کارفرما و ۷ درصد از آن را خود شخص بیمه شده، باید پرداخت کند.
بیمه بیکاری
این بیمه از انواع بیمه‌های اجباری به حساب می‌آید. چون همه کارمندانی که بیمه تامین اجتماعی را از طرف کارفرمای خود دارند مشمول بیمه بیکاری قرار می‌گیرند.
این بیمه نامش را با خودش آورده است! و همانطور که مشخص است مخصوص زمان بیکاری و نداشتن شغل است. نه به این معنی که بدون هیچ دلیلی در منزل بشینید، پا دراز کرده و ز غوغای جهان فارغ این بیمه را دریافت کنید. دریافت این بیمه در شرایطی امکان پذیر است که کارمند در سازمان تامین اجتماعی سابقه بیمه داشته و به صورت کاملا غیر ارادی شغلش را از دست داده باشد. برای مثال اگر مرتکب تخلفی شده و از شرکتی اخراج شده باشید، با داشتن سابقه محکومیت قضایی، استفاده از این بیمه را از دست می‌دهید.
پرداخت حق بیمه از طرف کارفرما
علیرغم الزام قانونی پرداخت حق بیمه، اگر کارفرما به هر علتی از پرداخت حق بیمه امتناع کرد، می‌توانید به سیستم قضایی کشور مراجعه کرده و این تخلف را گزارش دهید. سپس با ارائه مدارکی که در زیر برای شما درج کرده‌ایم اثبات نمایید که از چه تاریخی در شرکت مذکور مشغول کار بوده تا رابطه کارگری و کارفرمایی توسط هیئت تشخیص و حل اختلاف، تشخیص داده و تایید شود
مدارک مورد نیاز جهت ادعای سابقه کاری
برای تایید سابقه کاری نیاز به ارائه مدارک زیر است:
- اصل و کپی شناسنامه به همراه اصل و کپی کارت ملی
- اصل و کپی انحصار وراثت (در صورت فوت مدعی)
- دفترچه درمان مدعی (در صورتی که مدعی دفترچه بیمه داشته باشد(
- اصل و کپی وکالت نامه وکیل قانونی مدعی (چنانچه مدعی دارای وکیل باشد(
مدارک جهت بررسی ادعای احتساب سابقه بیمه
برای بررسی سوابق بیمه نیاز به ارائه مدارک زیر می‌باشد:
- حکم استخدامی، ارتقاء شغلی و تغییر سمت در دوره مورد ادعا
- لیست های حقوق کارگاه منضم به اظهارنامه مالیاتی که به تائید اداره دارایی مربوطه رسیده باشد
- دفاتر قانونی کارگاه و اسناد هزینه مربوطه
- گواهی بانک ذی ربط مبنی بر واریز حقوق ماهانه مدعی
- کارت افتتاح حساب بانکی
- فیش یا رسید حقوق یا چک بانکی
- لیست های حقوق کارگاه
- کارت های حضور و غیاب یا ورود و خروج یا دفاتر ثبت حضور و غیاب کارکنان کارگاه
- معاینات پزشکی قبل از استخدام (موضوع ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی(
- کارت بهداشتی صادر شده از اداره بهداشت محیط کار
شرایط بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی چیست؟
برای اینکه بازنشست شوید و حقوق بازنشستگی را از سازمان تامین اجتماعی دریافت کنید، می‌بایست دو شرط رده سنی و مقدار سوابق به صورت کامل بررسی شود. در حالت معمول با رسیدن به سن ۶۰ سالگی برای آقایان و ۵۵ سالگی برای بانوان به شرط داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه توانایی بازنشسته شدن و دریافت مستمری را خواهید داشت. برای بسیاری بیمه تامین اجتماعی، بهترین بیمه بازنشستگی به حساب می‌آید.
شرط درخواست بازنشستگی کارگران
کارگران ساختمانی در صورت دارا بودن یکی از شرایط زیر می‌توانند درخواست خود را اعلام نمایند
- داشتن حداقل سابقه مقرر در قانون تأمین اجتماعی قبل از تاریخ تقاضا و شصت سال تمام سن.
- داشتن سی و پنج سال کامل سابقه پرداخت حق بیمه بدون درنظرگرفتن شرط سنی مقرر در قانون.
بیمه تامین اجتماعی برای اتباع خارجی
بر اساس مواد ۱۲۰ تا ۱۲۹ قانون کار و ماده ۵ قانون تأمین اجتماعی، تمامی اتباع خارجی فعال در ایران که دارای مجوز اشتغال از سازمان وزارت راه، کار و رفاه اجتماعی یا اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان هستند، می‌توانند تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار گرفته و همچنین توسط کارفرما بیمه شوند. البته اگر فرد خارجی در کشور خود بیمه شده باشد و در ایران کار کند، سازمان تأمین اجتماعی مکلف نیست تا فرد را بیمه اجباری کند.
همچنین اینکه بر اساس کنوانسیون مقابله نامه شماره ۱۹ در سازمان بین‌المللی کار، هر فرد خارجی فعال در کشور، باید ۳% از حقوق خود را بابت حوادث ناشی از کار پرداخت کند. اگر کشور فرد جزو این کنوانسیون نباشد، فرد نیازی به پرداخت ۳% نخواهد داشت. علاوه بر این، تبعه خارجی با شروع کار خود، می‌تواند مسئول بیمه حرف و مشاغل آزاد شده و تحت پوشش با نرخ‌های ۱۲، ۱۴ و ۱۸ درصد قرار بگیرد. نرخ ۱۲ درصد برای بازنشستگی، نرخ ۱۴ درصد برای بازنشستگی و فوت و نرخ ۱۸ درصد برای بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی است. البته اتباع خارجی برای تحت پوشش قرار گرفتن باید حق سرانه پرداخت کنند که در سال ۱۴۰۰ برای هر فرد خارجی، ۱۳۱۵۰۰ تومان است.
همچنین اتباع خارجی می‌توانند به صورت اختیاری خود را بیمه کنند. همچنین زنان خانه‌دار اتباع خارجی دارای مجوز اقامت هم می‌توانند، خود تحت پوشش بیمه زنان خانه دار تامین اجتماعی قرار دهند. از نظر تعهدات، تمامی موارد همانند تعهدات بیمه به یک فرد ایرانی است؛ اما بیمه بیکاری برای اتباع خارجی وجود ندارد. مهم‌ترین مساله بازنشستگی است که اتباع خارجی می‌توانند از مزایای بازنشستگی همانند یک فرد ایرانی استفاده کنند.
چند نکته در خصوص بیمه تامین اجتماعی
در خصوص بیمه تامین اجتماعی بهتر است که چند نکته زیر را در نظر بگیرید:
- امکان دریافت بیمه تامین اجتماعی همراه با بیمه پایه دیگر وجود ندارد.
- در حال حاضر بیشتر خدمات تامین اجتماعی از طریق سایت امکان پذیر است.
- برای مشاهده سوابق بیمه تامین اجتماعی به سایت خود تامین اجتماعی باید مراجعه کنید.
- دوره انتظار مانند بیمه تکمیلی در این بیمه وجود ندارد. به محض دریافت، شما می‌توانید از خدمات بیمه تامین اجتماعی استفاده کنید.
